Ngành F&B tại Việt Nam đang trải qua giai đoạn đầy thách thức khi hàng loạt doanh nghiệp phải đối mặt với áp lực về chi phí vận hành, thay đổi trong hành vi tiêu dùng, và sức ép từ cạnh tranh khốc liệt. Trong bối cảnh đó, việc áp dụng các Mô hình kinh doanh F&B hiệu quả là yếu tố sống còn để doanh nghiệp F&B có thể tồn tại và phát triển. Những mô hình như nhượng quyền, bếp trung tâm (cloud kitchen), và tập trung vào trải nghiệm khách hàng đang trở thành xu hướng giúp giải quyết cuộc khủng hoảng hiện tại.
Thực trạng ngành F&B Việt Nam năm 2024
Ngành F&B tại Việt Nam đã trải qua nhiều biến động đáng kể trong nửa đầu năm 2024, với hơn 30.000 cửa hàng phải đóng cửa, chiếm khoảng 3,9% so với số lượng vào năm 2023. Điều này cho thấy thị trường đang đối mặt với một cuộc “thanh lọc” khắc nghiệt, đặc biệt là khi số lượng cửa hàng mở mới giảm mạnh. Những khó khăn này không chỉ đến từ sự cạnh tranh gay gắt, mà còn là hệ quả của những thay đổi trong hành vi tiêu dùng và điều kiện kinh tế.
Sự bùng phát của các chuỗi cửa hàng lớn đã khiến nhiều doanh nghiệp nhỏ phải đối mặt với sức ép lớn về mặt chi phí, chất lượng sản phẩm và trải nghiệm khách hàng. Bên cạnh đó, nhu cầu của người tiêu dùng cũng ngày càng thay đổi, yêu cầu các doanh nghiệp F&B phải nhanh chóng thích nghi và đổi mới.
Cụ thể, xu hướng tiêu dùng ngày càng đa dạng, đặc biệt là trong lĩnh vực đồ uống như cà phê, với người tiêu dùng vừa ưa chuộng các loại đồ uống truyền thống, vừa tìm kiếm những trải nghiệm mới mẻ. Rõ ràng, mặt bằng đẹp không còn là điểm thu hút duy nhất của các thương hiệu cà phê giải khát. Minh chứng rõ nhất là sự rút lui của The Coffee House tại nhiều thành phố lớn như Đà Nẵng, Cần Thơ, Đồng Nai,..
The Coffee House đã phải đóng cửa nhiều chi nhánh trước tình hình kinh tế không khả quan
Nguyên nhân khiến kinh doanh F&B thất bại
Chi phí vận hành cao
Một trong những nguyên nhân lớn nhất khiến nhiều doanh nghiệp F&B gặp khó khăn là chi phí vận hành. Tiền thuê mặt bằng, chi phí nhân viên, nguyên vật liệu, và dịch vụ quản lý có thể chiếm phần lớn doanh thu, đặc biệt là trong bối cảnh kinh tế biến động và nhu cầu tiêu dùng suy giảm. Những địa điểm có vị trí đắc địa thường có chi phí thuê rất cao, trong khi các khu vực ngoại ô lại khó tiếp cận khách hàng mục tiêu.
Thiếu mô hình kinh doanh rõ ràng
Nhiều doanh nghiệp F&B chưa có mô hình kinh doanh cụ thể, đặc biệt là khi mở rộng hoặc phát triển mô hình kinh doanh. Điều này dẫn đến việc họ không nắm bắt được xu hướng thị trường, không xác định được đối tượng khách hàng rõ ràng, và không tạo ra được sự khác biệt đủ lớn để cạnh tranh. Ngoài ra, việc không có quy trình quản lý hiệu quả cũng khiến cho nhiều cửa hàng rơi vào tình trạng khó khăn trong quản lý nhân sự, tài chính và chất lượng dịch vụ.
Không thích nghi kịp thời với xu hướng mới
Xu hướng tiêu dùng của khách hàng trong ngành F&B thay đổi nhanh chóng, từ việc chọn lựa sản phẩm đến cách thức mua hàng. Sự bùng nổ của dịch vụ giao hàng trực tuyến và các nền tảng đặt đồ ăn như GrabFood, BeFood,.. đã tạo ra sự thay đổi trong cách thức phục vụ. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp nhỏ chưa kịp thích nghi và chưa có đủ nguồn lực để tham gia vào các mô hình kinh doanh này.
Các nền tảng đặt đồ ăn như Grabfood đã trở thành xu thế tất yếu trong F&B
Mô hình kinh doanh F&B hiệu quả
Để vượt qua khủng hoảng, các doanh nghiệp F&B cần phải đổi mới mô hình kinh doanh của mình nhằm đáp ứng nhu cầu thị trường. Dưới đây là một số mô hình đã và đang chứng tỏ hiệu quả trong việc thích ứng và phát triển trong ngành F&B.
Mô hình kinh doanh nhượng quyền
Nhượng quyền thương hiệu là một trong những phương án kinh doanh an toàn và hiệu quả cho các doanh nghiệp F&B. Mô hình này giúp giảm thiểu rủi ro khi tham gia vào thị trường bởi doanh nghiệp sẽ nhận được sự hỗ trợ từ thương hiệu gốc về mặt quản lý, marketing, và cung ứng sản phẩm. Đặc biệt, trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt, các thương hiệu nhượng quyền lớn với tầm ảnh hưởng quốc tế có lợi thế về uy tín và chất lượng dịch vụ, giúp thu hút lượng khách hàng ổn định.
Mô hình “cloud kitchen”
Cloud kitchen, hay còn gọi là bếp trung tâm, là mô hình kinh doanh không cần không gian bán hàng trực tiếp, chỉ tập trung vào việc chuẩn bị và giao hàng. Mô hình này đã phát triển mạnh trong thời kỳ đại dịch và tiếp tục duy trì đà tăng trưởng nhờ vào sự gia tăng nhu cầu đặt món ăn trực tuyến. Với chi phí vận hành thấp hơn, không cần đầu tư vào mặt bằng lớn và giảm bớt nhu cầu quản lý nhân sự, mô hình này trở thành lựa chọn lý tưởng cho các doanh nghiệp F&B nhỏ lẻ hoặc khởi nghiệp.
Mô hình cloud kitchen giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí mặt bằng
Mô hình kinh doanh tập trung vào trải nghiệm khách hàng
Trong khi nhiều cửa hàng F&B chỉ tập trung vào sản phẩm, thì những doanh nghiệp thành công đã đi xa hơn bằng cách tạo ra trải nghiệm độc đáo cho khách hàng. Không gian, dịch vụ và câu chuyện thương hiệu đóng vai trò quan trọng trong việc giữ chân khách hàng. Ví dụ, nhiều quán cà phê hiện nay đã bổ sung không gian làm việc, tổ chức các sự kiện trực tiếp, hay xây dựng những câu chuyện xoay quanh văn hóa và sản phẩm đặc biệt để tạo sự kết nối với khách hàng.
Áp dụng công nghệ vào quản lý và vận hành
Việc áp dụng công nghệ như các phần mềm quản lý bán hàng (POS), hệ thống quản lý tồn kho, hay tích hợp các nền tảng giao hàng trực tuyến giúp tối ưu hóa quy trình vận hành, giảm thiểu lãng phí và nâng cao hiệu suất. Các ứng dụng đặt hàng qua điện thoại cũng giúp doanh nghiệp tiếp cận khách hàng dễ dàng hơn, đặc biệt là trong bối cảnh thương mại điện tử ngày càng phát triển.
Kết luận
Trong bối cảnh ngành F&B đang phải đối mặt với nhiều thách thức, việc áp dụng những mô hình kinh doanh hiệu quả là giải pháp tối ưu để vượt qua khủng hoảng. Các doanh nghiệp cần phải nhanh chóng thích nghi với xu hướng tiêu dùng, đồng thời tìm kiếm các giải pháp công nghệ để tối ưu hóa hoạt động kinh doanh.
SEFA Media với 9 năm kinh nghiệm cùng đội ngũ chuyên gia sẽ đồng hành cùng doanh nghiệp vượt qua khó khăn, gia tăng lợi nhuận, bứt phá doanh thu!
Mọi thông tin Liên hệ với chúng tôi qua:
Hotline: 0985 196 23
Email: Contact@sefamedia.vn
Fanpage: www.facebook.com/Sefamedia.vn
